Ev bakımı için üç önemli nokta
1. Adım: Sağlıklı
ve iyi bir ağız ve diş sağlığıyla başlayın
Tedavi edilmemiş problemler örneğin; kötü ağız kokusu ,
gingivitis(kırmızı diş etleri), tartar birikimi ya da
kırılmış dişler ağrılı ve hassas bir diş yapısına neden
olabilir.
Hassas ve ağrılı bir ağız için diş fırçalama çok ağrılı bir
deneyime neden olabilir. Eğer kediniz ya da köpeğinizin
dental bir problemi olduğunu düşünüyorsanız ya da kedi ve ya
köpeğinizin dişini nasıl muayene edeceğinizi biliyorsanız,
mutlaka veteriner hekiminizden randevu alınız.
Kediniz ya da köpeğiniz bu nokta da sizin bu çabanızdan
memnun olmayabilir, fakat kedinizin ya da köpeğinizin iyi
bir bakıma ihtiyacı olduğunu unutmayın. Sağlayacağınız bu
bakımla oluşabilecek hastalıklarında önüne geçmiş
olacaksınız.
Kediniz ya da köpeğiniz diş muayenesi yapılırken kedinizin
ve köpeğinizin dişlerine mutlaka bakın. Dişlerinin nasıl
göründüğünü bilmek daha sonra evdeki diş bakımını yaparken
yardımcı olacaktır. Veteriner hekiminizin kedi ve
köpeğinizin için uygun tedaviyi sağladıktan sonra evde diş
bakımına başlayabilirsiniz.
2. Adım: Uygun
diş fırçaları ve diş macunu seçimi
Diş fırçalarının kılları her bir dişin küçük kısımlarına
ulaşarak ve diş etleri arasına girerek temizler. Plaklar da
bu girintilerde birikir. Gazlı bezler, süngerli ya da
pamuklu çubuklar diş etleri çizgisinin üzerindeki plakları
temizler fakat diş eti çizgisinin altındaki birikintileri ve
plakları yeterli derecede temizleyemez. Bazen
uygulayacağınız pedler ve pamuklu çubuklar diş fırçalarını
kedi ve köpeğinize tanıtırken yardımcı olabilir.
Kediler daha özel diş yapılarına uygun tasarlanmış, diş
fırçalarına ihtiyaç duyarlar. Kedilerin arka dişleri ile
yanaklarının iç kısımları arasında çok küçük bir aralık
vardır. Normal bir diş fırçasının başıyla o bölgeye ittirmek
ağız çevresinde derinin gerilmesine ve diş fırçasının
kıllarının diş etlerine basınç uygulamasına neden olur.
Köpeklerin çene yapısı kedilere oranla çok daha uzundur.
Dolayısıyla bizim kullandığımız bir diş fırçası en arka
tarafta bulunan dişlere erişemeyecektir. Köpekler içinde
yine veterineriniz den temin edebileceğiniz. Çift taraflı
diş fırçası çok daha uygun bir seçim olacaktır.
Düzenli bir kullanımla diş fırçalarının kılları zamanla
aşınabilir ve sertleşebilir. Dolayısıyla zamanında diş
fırçalarının değiştirilmesi önemlidir çünkü körleşmiş bir
diş fırçası sert kıl yapısıyla diş etlerine zarar verir.
İnsanlar için yapılmış diş macunları kedi ve köpeğiniz için
kullanılmamalıdır.
İnsanlar kullanılan diş macunlarının kullanılması sindirim
problemlerine ve/ ve ya aşırı sodyum (tuz) alımına neden
olur. Kedi ve köpeklerinizin için uygun diş macunları
veteriner kliniklerinde bulunmaktadır. Bu diş macunları kedi
ve köpekler için özel olarak tatlandırılmıştır.
Eğer birden fazla kediniz ve köpeğiniz varsa birbirlerine
herhangi bir enfeksiyon geçirme riskinden ötürü herbirinin
ayrı diş fırçası olmalıdır. Eğer kedi ve köpeğinizin ağız ve
ağız çevresinde fark ettiğiniz farklı bir problemi (aşırı
salya artışı, ağız içi lezyonlar )olduğunu düşünüyorsanız.
Mutlaka Veteriner Hekiminize danışın.
3. Adım: Tekrarlamak
ve ödüllendirmek.
Eğer daha önce kedi ve köpeğinizin dişlerini
fırçalamadıysanız ilk etki çok önemlidir. Kedi ve köpeğinize
diş fırçalamayı öğretecekseniz bunun onun hayatında birkaç
haftalık bir süreç olmadığını ve hayatı boyunca
uygulayacağınız bir işlem olduğunu unutmayın. Bu yüzden
zamanınız var. Kedi ve köpeğinizin her bir adımı kolayca
kabul ettirdikten sonra diğer adımlara geçmeye özen
gösterin.
Diş fırçalama zevkli bir alışkanlığa dönüşebilir.
Kediler alışkanlıkların şekillendirilmesinde iyilerdir ve
rutin uygulamalara iyi cevap verirler. Kediniz ve siz
beslenmesi için günlük rutinini kurmuşsunuzdur. Dolayısıyla
diş fırçalama rutinini de yine aynı şekilde günlük
uygulamalarınızda belli bir zamana koyun.
Eğer birden fazla kediniz varsa fırçalamayı bir düzene ya da
daha iyisi oyuna dönüştürebilirseniz . belki onlarında bunu
birbirlerini kıskanmalarını sağlayarak uygulamalarınızı
kolaylaştırabilirsiniz.
Köpekler ise eğer işin ucunda ödüle kavuşacaklarını
bilirlerse sizin yapacağınız uygulamada size yardımcı
olurlar. Köpekler oldukça oyuncudur. Diş fırçalama
uygulamalarını bir oyuna dönüştürebilirsiniz.
Güven ve ödül verin asla azarlamayın. Eğer kediniz ya da
köpeğiniz bu uygulamalarda huysuzlanırsa onunla konuşarak ve
okşayarak güvenini kazanın ve tekrar deneyin. Her zaman bir
kademe daha ilerlemeye çalışın mükemmel olmasını beklemeyin.
İlerlemek için mutlaka ödül vermeye çalışın .
Aynı insanlar gibi kedi ve köpeğinizde farklı yollarla,
farklı şekillerde öğrenebilir...
Uygulamaların gidişatı kedi ve köpeğinizin karakterine ve
sizin el becerinize gör değişir. Diş macununu tanıtmak ve
diş fırçalama rutini oluşturmak bir haftadan bir aya kadar
değişen sürelerde olabilir.
Eğer birazcık sabredip biraz zaman harcarsanız kedi ve
köpeğiniz diş fırçalamayı zevkli bir aktivite olarak
görebilirler. Sonuçta kedi ve köpeğinizin fırça, macun ve
ödülü gösterdiğiniz zaman hevesli bir beklenti içine
girmesini sağlamalıyız.
BAŞLANGIÇ SEVİYESİ
DİŞ MACUNU VE FIRÇASINI TANITMA:
Dikkatinin dağılmasına izin vermeyeceğiniz sakin bir yer
seçin. Diş fırçası üzerinden ılık bir su geçirin ve macundan
az miktarda bir parça alın ve kedinizin koklamasını teşvik
edin. Eğer tercih ederseniz parmak fırçayla da
deneyebilirsiniz. Köpekler kedilerden çok daha meraklı
oldukları için bu uygulamaya daha çabuk alışacaklardır. Eğer
köpeğiniz diş fırçasının üzerindeki macunu yalamıyorsa
macunu elinizle ya da ödülün üzerinden yalatabilirsiniz.
Kediler içinse bu uygulamaya önce macunun tadına alıştırarak
başlamalısınız. Bunun için macundan az miktar parmak ucuna
sürüp; elinizle diş ve diş etlerine masaj yapmalısınız. Bu
uygulamayı bir kaç gün diş fırçasını göstermeden uygulamalı
ve tekrar etmelisiniz.Farklı bir metotta olarak macunu
burunun üzerine koyarak macunu tatmasını sağlayabilirsiniz.
Yine macunu yanak çevresine ağız kenarına sürebilirsiniz.
Bir kez kedi ve köpeğiniz macuna alışırsa ilerlemek için
fırçayı yavaş yavaş ağız kenarına ve dişler kedi ve
köpekler için tasarlanmış uygun fırçaları kullanmalısınız.
Bu egzersizler macunun tadına alışmasına ve fırçayı kabul
etmesine olanak sağlar. Bu uygulamaları günlük olarak tekrar
edin ve diş macununu diş fırçasından kabul etmesini
sağlayın. Her zaman ödüllerle ödüllendirin.
ORTA SEVİYE :
ÖN DİŞLERİ FIRÇALAYIN.
Kediniz ve köpeğiniz bir kez diş macunun tadına alıştıysa ve
de diş fırçasıyla tanıştıysa artık fırçalamaya hazırsınız
demektir.
Kedi ve köpeğinizin dişini fırçalayacaksanız öncelikle onun
kafasını sabitlemelisiniz. Köpeğinizin ağzını açıp dişlerini
fırçalamak çok daha kolay olacaktır.
Kedilerinizi ise özellikle başlarını tutmalısınız. Bir kaç
kez denedikten sonra kendinize en uygun pozisyonu
bulabilirsiniz. Örneğin: Bir elinizle kedinizin kafasını
tutarken hafifçe arkaya iterseniz ağzı az miktar açılır.
Yine kedinizin kafasını arkadan kavrayıp baş parmağınızla
üst dudağını nazikçe kaldırarak diş fırçasını
kaydırabileceğiniz kadar bir alan açınız.
Kedi ve köpeklerinizin bıyıkları olduğunu unutmayınız,
dolayısıyla bu uygulamaları yaparken onları çekiştirmemeye
özen gösteriniz.
Diş fırçasının kıllarını yukarı doğru kaldırın, diş
fırçasını dudağın altına ilerletin ve ön dişleri fırçalayın.
Diş fırçasını kıllarını altta tarafa çevirerek alttaki
dişlerden yukarıya doğru fırçalamaya devam edin. Her
uygulamanın sonunda mutlaka ödüllendirin.
Özellikle kedilerin diş etlerinin köpek ve insanlara göre
daha hassas olduğunu unutmayın. Diş etlerinin alt
kısımlarını fırçalamak için üst dişleri fırçalarken diş
fırçasını düz tutun alt dişleri fırçalarken ise diş
fırçasını baş aşağı çevirin. Bu açılanma diş ve diş etleri
arasındaki küçük alanında temizlenmesine olanak sağlar. Bu
aralıkta plaklar hızlıca birikir ve enfeksiyon başlayabilir.
Kedi ve köpekler için sadece dişlerin iç kısımlarını
temizlemek yeterlidir. Dişlerin iç kısımlarını dilleriyle
temiz tutarlar. Bazı problemler özel dikkat gerektirebilir.
Veterinerinize bu bölgeleri size gösterecektir.
İLERİ SEVİYE:
Diş fırçasını üst dudağın altında tutun ve ön dişleri
fırçalayın. Yavaşça diş fırçasının baş kısmını üst arka
dişlere doğru ilerletin. Daha sonra diş fırçasını baş aşağı
çevir ve arka alt dişleri temizlemeye devam et. Bu
uygulamayı diş fırçasını bu pozisyonda tutarken ön dişleri
de fırçalamaya devam edin. Bu işlemi diğer tarafta da
uygulayın. Her uygulama sonrası mutlaka ödüllendirin.
Arka dişleri fırçalarken diş fırçasının arka dişlere temas
edip etmediğini pek anlamayabilirsiniz. İlk fırçalamalar da
zaten diş etlerini dişlerden daha çok fırçalarsınız ki bu da
normaldir. Daha çok denedikçe dişin nerede olduğunu ne
yaptığınızı anladıkça diş etinden çok dişleri fırçalamayı
öğreneceksiniz.
Bu uygulamaların başarısı hem sizin hemde kedi ve
köpeğinizin öğrenmenize bağlı olarak değişir.Sadece günlük
olarak bu uygulamayı yapmayı ihmal etmeyin. Kedinizde bunu
öğrenecektir. Sonunda kedi ve köpeğiniz arka dişleri
fırçalarken arka dudağını kaldırmayı öğrenir.
VETERİNERİNİZİ HER 6 AYDA BİR ZİYARET EDİN....
Kedi ve köpeğinizi veteriner kliniğine götürmekten
çekinmeyin çünkü evcil hayvanınızı seviyorsanız kedi ve
köpeğinizin iyi bir bakımı için oldukça önemlidir. Kedi ve
köpeğiniz ağız ve diş sağlığı muayenesi dahil genel muayene
kontrollerini her 6- 12 ayda bir yaptırmalısınız. Ağız ve
diş sağlığı muayenelerinin sıklığı kedi ve köpeğinizin diş
plaklarını yok etmenize bağlıdır. Bazı kedi ve köpekler
diğerlerinden daha kolay plaklarını yok eder. Düzenli bir
ağız ve diş sağılığı muayenesi periodontal hastalıklar,
kırık dişler ya da tümörlerin önceden tespit edilmesini
sağlar.
Kedi ve köpeğinizin ağız ve diş sağlığını sağlamak basit bir
hijyen sorunu değildir. Sağlıklı diş ve diş etleri için her
gün uygulamanız gereken koruyucu bir uygulamadır.
KAYNAK: Virbac Hayvan Sağılığı Broşürü